Integritet kotlova izloženih vodoničnom oštećenju

Abstract

Vodonična oštećenja metala, kao opšti pojam, podrazumevaju mehanička oštećenja, degradaciju mehaničkih svojstava i mikrostrukturne promene izazvane prisustvom i efektima vodonika u metalu, najčešće uz istovremeno dejstvo zaostalih i/ili eksploatacionih zateznih napona. Nezavisno od izvora vodonika, vodonična koroziona oštećenja kotlovskih cevi, učestalo se javljaju čak i kod termoenergetskih postrojenja najrazvijenijih zemalja. Na osnovu rezultata eksperimentalnih ispitivanja uzoraka isparivačkih cevi termoelektrane, koje su tokom eksploatacije pretrpele vodonična oštećenja kao i teorijskih saznanja, u ovom radu je izvršeno multidisciplinarno sagledavanje mogućih mehanizama interakcije metala sa vodonikom i to sa aspekta uslova za nukleaciju oštećenja i poremećaja u hidrodinamici radnog fluida.

Hydrogen damage of metal as a general concept implies mechanical damage degradation of mechanical properties and microstructural changes caused by the presence and effects of hydrogen in the metal, mostly accompanied by simultaneous action of residual and/or exploitational tensile stresses. Independent of the hydrogen source, the hydrogen corrosion damages in boiler tubes occur frequently even in power plant installations of the most developed countries. Based on experimental results of tested water wall tube samples that sustained hydrogen damage in exploitation, and based on theoretical knowledge, a multidisciplinary survey is given on possible interacting mechanisms of metal and hydrogen from a point of view of prerequisites for damage nucleations and perturbations in hydrodynamics of the operating fluid.