Svojstva pepela koji nastaje sagorevanjem lignita u domaćim termoelektranama značajna za primenu u industriji građevinskog materijala

Abstract

U termoelektranama Javnog preduzeća „Elektroprivreda Srbije“ (JP EPS) nastaju velike količine pepela iz procesa sagorevanja ugljeva niskog kvaliteta (lignita Kolubara i Kostolac). Najveći deo nastalog pepela se izdvaja iz dimnih gasova prečišćavanjem u elektrofiltrima (EF pepeo). Prema postojećim rešenjima EF pepeo se odlaže na deponije u blizini termoelektrana i predstavlja konstantan izvor zagađenja životne sredine. Elektrofiltarski pepeo se kao nusproizvod sagorevanja uglja u termoelektranama više od 50 godina u Evropi koristi kao građevinski materijal, posebno u proizvodnji betona i cementa. Novi sistem otpepeljivanja, koji je delom uveden u termoelektrane JP EPS, omogućio je da se pepeo isporučuje za upotrebu u industriji građevinskog materijala. Korišćenjem EF pepela postiže se dvostruka korist, jer se radi o vezivnom materijalu u interakciji sa cementom, a ostvaruje se znatna ušteda u potrošnji cementa, odnosno energije potrebne za njegovu proizvodnju. Da bi EF pepeo bio kvalitetan građevinski materijal i da bi se mogao naći na tržištu, mora imati određene fizičko-hemijske karakteristike u skladu sa međunarodnim standardima, kojima se definiše njegova upotreba. Iz tog razloga je neophodno da se u termoelektranama stvore uslovi za izdvajanje pepela odgovarajućeg kvaliteta za upotrebu u građevinskoj industriji. Na osnovu obavljenih istraživanja, u radu su predstavljene fizičko-hemijske karakteristike pepela iz TENT-B, kako bi se utvrdila mogućnost upotrebe u industriji cementa